การบริหารธุรกิจให้ประสบผลสำเร็จถือว่ายากแล้ว ในสถานการณ์การแข่งขันในปัจจุบันแต่การบริหารธุรกิจครอบครัวที่มีสมาชิกสายเลือดเดียวกันนั้นยากยิ่งขึ้น ในธุรกิจเราจะเจอการทำงานระหว่างหัวหน้า เพื่อนร่วมงาน และลูกน้อง ที่ไม่มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดเลย ซึ่งต่างกับธุรกิจครอบครัวที่เราอาจทำงานร่วมกับภรรยา ทำงานร่วมกับลูก ทำงานร่วมกับพี่น้อง เครือญาติ หรือเขย สะใภ้ ซึ่งสายสัมพันธ์ในสายเลือดนี้ทำให้การบริหารธุรกิจมีความซับซ้อนมากขึ้นไปอีก ถ้าสมาชิกแต่ละคนใช้อารมณ์ความรู้สึกเข้ามาในการทำงานมากขึ้นเท่าไร ความขัดแย้งก็อาจเกิดขึ้นได้มากเท่านั้น และอาจทำให้ธุรกิจต้องสะดุดลงได้
การทำงานระหว่างสายเลือดจึงเป็นมากกว่าการบริหารธุรกิจธรรมดา บทบาทหน้าที่ในธุรกิจจะมีความชัดเจนของตำแหน่งลำดับขั้น ซึ่งแตกต่างจากธุรกิจครอบครัวนอกจากลำดับขั้นการทำงานแล้วเรายังมีเรื่องของลำดับความอาวุโส ความเกรงใจ ความเป็นพี่น้อง การช่วยเหลือกัน เลือกที่รักมักที่ชัง เป็นต้น สิ่งเหล่านี้ถ้าครอบครัวปล่อยปละละเลย การกระทบกระทั่งก็อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นการบริหารธุรกิจครอบครัวให้ราบรื่นต้องมีการบริหารจัดการแบบ 360 องศามองให้รอบด้านแม้แต่ในเรื่องที่คิดว่าไม่สำคัญ
วิธีสร้างความแข็งแกร่งให้ธุรกิจครอบครัวมี 6 ข้อดังนี้
1. การจัดประชุมครอบครัว หรือจัดตั้งสภาครอบครัวขึ้นเป็นกิจจะลักษณะ และทำการนัดประชุมให้เกิดความต่อเนื่อง
การประชุมครอบครัวเพื่อให้สมาชิกทุกคนมาใช้เป็นเวทีในการหารือในเรื่องต่าง ๆ เวทีการประชุมนี้ถือเป็นเวทีที่สำคัญและเป็นจุดเริ่มต้นของการบริหารครอบครัว และธุรกิจครอบครัว สำหรับครอบครัวใหญ่ ธุรกิจมีความหลากหลายครอบครัวอาจแยกการประชุมเรื่องครอบครัว และเรื่องธุรกิจออกจากกัน หัวข้อการประชุมทุกคนมีสิทธิ์นำเรื่องต่าง ๆ มาแบ่งปัน มาทำความเข้าใจ มาช่วยตัดสินใจ หรือแม้แต่มาระงับข้อพิพาทต่าง ๆ ในครอบครัว กฎกติกาหรือการลงมติเรื่องต่าง ๆ จะอยู่บนความเสมอภาค เท่าเทียมกันของสมาชิกทุกคน
2. การจัดทำประวัติการก่อตั้งธุรกิจครอบครัวเป็นลายลักษณอักษร
ประวัติครอบครัวนี้คนอาจจะสงสัยว่าทำเพื่ออะไรทั้ง ๆ ที่ทราบดีอยู่แล้วจากคำบอกเล่าสืบต่อกันมาแต่เมื่อธุรกิจมีการส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นสมาชิกก็จะลืมเลือนไปได้ เข้าไปดูในเว็บไซต์ธุรกิจครอบครัวใหญ่ ๆ ของโลกมักจะมีการเขียนเรื่องราวความเป็นมาสืบทอดกันมา เรื่องราวเหล่านี้สร้างความน่าเชื่อถือให้กับผู้คน ผู้บริโภคสร้างความสนใจของที่อยากเข้ามาทำงานหรือทำธุรกิจด้วย ประวัติความเป็นมาของธุรกิจครอบครัวหนึ่งสามารถบอกเล่าเป็นบทบันทึกที่สมาชิกทุกคนจะได้รับรู้ไปในแนวทางเดียวกัน จะเริ่มตั้งแต่การก่อตั้ง การเติบโต อาจรวมถึงกลเม็ดเคล็ดลับ ค่านิยมหรือวัฒนธรรมครอบครัวอยู่ด้วย และสามารถเป็นตัวต่อยอดธุรกิจจนเกิดเป็นทิศทางธุรกิจต่อไปในอนาคตได้
3. การทำข้อตกลงเรื่องแผนการจ้างงานสมาชิกครอบครัว
ถือเป็นเรื่องที่สมาชิกควรให้ความสำคัญลำดับต้น ๆ ของการทำข้อตกลงเนื่องจากข้อขัดแย้งในธุรกิจครอบครัวมักจะเริ่มต้นมาจากเรื่องการทำงานที่สมาชิกที่จะต้องพบปะกันอย่างต่อเนื่องในการทำงาน หลายครอบครัวมักจะมีปัญหาการทำงานระหว่างกันสะสมขึ้นเรื่อย ๆ จนในที่สุดก็เดินออกจากธุรกิจครอบครัวไป บางครอบครัวสมาชิกก็ไม่สนใจที่จะเข้ามาทำงานเลยเพราะกลัวความขัดแย้งกัน ดังนั้นเรื่องการทำแผนจ้างงานจะเป็นตัวช่วยสร้างความเป็นมืออาชีพให้สมาชิกที่เข้ามาทำงานทุกคน ตั้งแต่การเข้ามาทำงานโดยต้องมีประสบการณ์หรือไม่อย่างไร ผลตอบแทนที่ได้รับสอดคล้องกับตำแหน่งงาน คู่สมรสมีสิทธิ์เข้ามาทำงานหรือไม่ ซึ่งเรื่องพวกนี้ควรจะได้รับการคุยกันตกลงกันให้ชัดเจนและทำเป็นคู่มือสำหรับสมาชิกครอบครัว
4. แผนการพัฒนาสมาชิกครอบครัวเพื่อสืบทอดผู้นำธุรกิจในอนาคต
แผนนี้ต่อเนื่องจากแผนการจ้างงานสมาชิกที่จะมุ่งไปที่การพัฒนาสมาชิกเพื่อเพิ่มพูนความรู้ความสามารถ ตั้งแต่การฝึกอบรมที่สอดคล้องกับหน้าที่การงาน การอบรมเพื่อเติบโตขึ้นเป็นผู้บริหาร การสร้างเครือข่ายทางธุรกิจ สมาชิกครอบครัวที่มีศักยภาพเมื่อได้รับการพัฒนาเสริมทักษะในด้านการบริหารก็สามารถเติบโต และมีความสามารถก้าวขึ้นเป็นผู้นำในธุรกิจครอบครัวต่อจากผู้ก่อตั้งได้อย่างสมภาคภูมิ
5.การจัดกิจกรรมภายในครอบครัว
ซึ่งเป็นโอกาสที่สมาชิกจะได้รวมกลุ่มพบปะกันนอกเวลาทำงาน ครอบครัวที่เริ่มมีรุ่นที่ 3 ต่างคนเริ่มแยกย้ายกันไปและเริ่มที่จะไม่ได้สนิทกัน ครอบครัวใหญ่หลายครอบครัวมีวัฒนธรรมที่จะให้สมาชิกอยู่ร่วมกันในสถานที่เดียวกัน บ้านอยู่ติดกันหรืออย่างน้อยก็อยู่ในระแวกเดียวกัน สิ่งเหล่านี้ถือเป็นกลยุทธ์ครอบครัวอย่างนึงที่จะให้สมาชิกครอบครัวมีความรักกัน สามัคคีพบปะกันเป็นประจำ วิธีนึงที่สามารถทำได้คือ การจัดกิจกรรมในครอบครัวเพื่อรวมกลุ่ม กิจกรรมนี้เช่น การไปพักผ่อนต่างจังหวัด การท่องเที่ยวกันปีละครั้ง หรือเทศกาลสำคัญต่าง ๆ ของครอบครัว เช่นงานวันเกิดพ่อแม่ เป็นต้น บางครอบครัวจะนัดเจอกันทุกวันอาทิตย์จนเป็นธรรมเนียมปฏิบัติ
6. การวางแผนการสร้างข้อตกลงภายในครอบครัวแบบเต็มรูปแบบครอบคลุมเรื่องครอบครัว เรื่องธุรกิจ และเรื่องความเป็นเจ้าของ
เมื่อครอบครัวขยายตัวแต่งงาน มีลูกหลานเพิ่มขึ้นเช่นเดียวกับธุรกิจที่ใหญ่ขึ้น ยอดขายสูงขึ้นต้องการบุคลากรที่มีความสามารถ ความเป็นมืออาชีพ หรือแม้แต่การเปิดธุรกิจใหม่ความซับซ้อนที่เกิดขึ้นทั้งหมดครอบครัวต้องวางแผนการสร้างข้อตกลงแบบเต็มรูปแบบ ครอบครัวที่มีการประชุมอยู่เป็นประจำหรือมีการตกลงกันในบางเรื่องไว้แล้วเมื่อลงมือร่างธรรมนูญครอบครัวจะมีความราบรื่น ลื่นไหล รวดเร็วกว่าครอบครัวที่ยังไม่มีการประชุมกัน
